Bijen weetjes

Elke honingbij kolonie bestaat uit één koningin (ook moer genoemd), darren (mannetjes) en werksters (onvruchtbare vrouwtjes).

Een kolonie bestaat in de hoogseizoen uit 60.000 à 80.000 bijen.

De werksters leven in de zomer door het  harde werken slechts een 6 tal weken. In de winter zijn er er minder taken te vervullen en daardoor leven werksters tot 6 maanden. Hun enige doel is om de kolonie met haar koningin in leven te houden zodat het volgende seizoen de cyclus opnieuw kan starten.

Een moer kan tot 5 jaar lang leven en heeft als enige taak eitjes te leggen. In het hoogseizoen legt ze tot 2000 eitjes per dag.

De doorloopttijd van eitje via stadium van larve tot volwassen werkster is 21 dagen.

Het leven van een werkster is opgedeeld in verschillende stadia : cellen poetsen, verzorgen vande  larven, bewaken van de kast, opruimen van de kast, bouwen van bijenwas om cellen te maken en als laatste fase over te gaan naar een “haalbij” . De haalbij verzamelt nectar via haar tong en haar honigmaagn en verzamelt stuifmeel in haar korfjes aan haar poten.

Bijen weetjes

Een kolonie groeit exponentieel in een zeer korte periode. De kolonie heeft nood aan stuifmeel en nectar. Ze combineren dit tot “bijenbrood” en dit dient dan als voedsel voor de larven. 

Groei betekent ook nood aan extra huisvesting. Daar zorgen de bijen voor door zelf  bijenwas aan te maken.We noemen dit “was zweten”. Met deze wasschilfertjes maken ze dan perfecte zeskantige cellen die dienen om ofwel larven groot te brengen of dienen als opslagruimte voor voedsel.

Wanneer het huis te klein wordt voor de kolonie, dan beslissen de bijen zelf dat het tijd wordt om het huis te verlaten. Ze gaan dan ook splitsen en de helft vertrekt en de andere helft blijft achter. Vooraleer de eerste helft vertrekt met de moer, zorgen de bijen dat ze zelf een aantal nieuwe koninginnen maken. Ze verkrijgen deze koninginnen door een aantal larven extra koninginnebrij te geven. Met dat voedsel wordt de larve sterker en groter en vormt op die manier een nieuwe koningin. Wanneer er te veel nieuwe moeren geboren worden , vertrekken die op hun beurt met een gedeelte van de bijen.We noemen dit nazwermen. 

Om te vermijden dat de bijen vertrekken, controleert de imker regelmatig de kasten en indien nodig splitst hij zelf de kast zodat de bijen niet wegvliegen.

Bijen weetjes

 We weten ondertussen dat de bijen nectar halen uit bloemen. Deze nectar wordt gehaald door de haalbijen die dit doorgeven aan jonge bijen om te stockeren. Het resultaat is “natte honing” en om die  te kunnen bewaren voor de winter moet de vochtigheid naar beneden. De bijen gaan hiervoor wapperen met de vleugels om het aanwezige water te verdampen. Wanneer de massa een vochtigheid heeft verkregen tussen de 16% en 18% gaan de bijen die honingcellen verzegelen om zo te kunnen  bewaren. 

Wanneer de ramen met honing volledig verzegeld zijn gaat de imker die ramen “oogsten” en “slingeren”. De rijpe vloeibare honing loopt dan via 2 zeven in rijpingskuipen die dan dagelijks door de imker geroerd worden. Dat roeren zorgt er voor dat we een fijne kristalstructuur verkrijgen. Dit proces is echt ambachtelijk en de ervaring van de imker zorgt voor het eindresultaat. In onze contreien hebben de mensen graag honing in een subvaste vorm zoals chocopasta.  De kunst van de imker is om zodanig te roeren dat we soortgelijk  resultaat verkrijgen. Het eindproduct is zuivere ambachtelijke honing die tot 2 jaar bewaard kan worden. 

Bijen weetjes

Wanneer het inwinteren begint, begint ook de tijd voor de imker om materiaal op te ruimen, te herstellen en klaar te maken voor het volgende seizoen. Van zodra het echt koud is, worden ook de overbodige wasramen gesmolten en de bijenwas wordt gerecupereerd. Na een aantal zuiveringen verkrijgen we op die manier zuivere bijenwas die we dan gebruiken om waswafels te gieten als startpunt voor de bijen.

Zuivere bijenwas wordt ook gebruikt voor het maken van kaarsen, of het smeren van de assen van onze windmolens.  Zo wordt de ene ambachtelijke kennis gebruikt om een andere ambachtelijke ervaring ten dienste te zijn.  

  WAT betekent dit in praktijk

 BIJEN WAARDE 

 Meer dan 80% van de bloeiende planten wereldwijd zijn voor hun voortplanting afhankelijk van bestuivende insecten. Het is vooral de orde van de vliesvleugeligen (bijen, ..) die in verband worden gebracht met bestuiving van landbouwgewassen. In België leven naar schatting ongeveer 350 soorten (solitaire) bijen en hommels alsook de  honingbij die als gedomesticeerde soort gehouden wordt voor bestuiving en honingproductie. In 2003, verscheen onder leiding van professor Frans Jacobs (UGent) een studie over de economische waarde van de honingbij. Zij schatten toen de waarde van de honingbijen op 472 miljoen dollar per jaar in België, inclusief de productiewaarde van verkochte bijenproducten zoals honing, propolis enzovoort.Een nieuwe methode van berekening (Onderzoekers van onder meer de Université de Liège in Gembloux en de Université de Mons in Bergen ) heeft  nu een factor ingebouwd die rekening houdt met het productieverlies van gewassen indien er geen bestuivende insecten meer voor handen zijn. De Belgische land- en tuinbouwsector heeft een jaarlijkse economische meerwaarde van ca. 250 miljoen euro dankzij bestuivers. Ca. 11% van de Belgische landbouwopbrengst blijkt afhankelijk te zijn van insectenbestuiving. Voor wie enigszins bekend is met de materie bevestigen de cijfers de vermoedens. (artikel te bekijken via https://oneecosystem.pensoft.net/articles.php?id=13738)  Wereldwijd wordt de economische waarde van het werk dat bijen doen geschat op 179 miljard dollar.

 Ook Uw bedrijf kan meewerken aan deze economische waarde door in te tekenen op één van onze programma’s